Kamuoyu Araştırması
Kimsesiz
Çocukları Koruma Derneği
GİRİŞ
1.
ARAŞTIRMANIN AMACI VE ÖNEMİ
Korunmaya muhtaç çocuklar
konusu, ülkemizde giderek büyüyen, yaygınlaşan ve kangrenleşmeye başlamış bir
sorundur. Türkiye’nin toplumsal dokusunu etkileyecek boyuta
ulaşmış bu sorunla
ilgili maalesef yeterli veri mevcut değildir. Bu eksiklik, sosyal duyarlılığa
ilişkin tartışmalarda çok daha çarpıcı şekilde ortaya çıkmaktadır. Araştırmanın
amacı, ülkemizdeki korunmaya muhtaç çocuklar (kimsesiz çocuklar, çalışan
çocuklar, özürlü çocuklar vb.) konusundaki toplumdaki algılamaları, bu konuda
yürütülen çalışmalar ve söz konusu çalışmaları yürüten kurumlarla ilgili
görüşleri ortaya koymaktır.
2. YÖNTEM
Saha araştırmalarının en
temel kabullerinden biri, durum ve değerlendirmeleri hakkında bilgilerine
başvurulan deneklerin güven verici bir ilişki temelinde, samimi ve dürüst
cevaplar verdikleridir. Bu güvenin sağlanmasında, formlarda isim veya diğer
türden kişisel mahremiyetlere ilişkin sorular sorulmamış; toplanan verilerin
sadece istatistiksel olarak değerlendirmeye alınacağı; verilen bilgilerin resmi
veya resmi olmayan amaçlarla kullanılmayacağı konusunda güven sağlanmıştır.
Örneklem
Grubu
Araştırmanın örneklem grubu, Türkiye genelini
temsil etmek üzere, coğrafi dağılım, sosyo-ekonomik gelişmişlik, nüfus vb.
ölçütlere göre belirlenmiştir. Türkiye’nin 10 ilinde gerçekleştirilen
araştırmanın illere göre dağılımı ve geçerli anket sayıları şu şekildedir:
Seçenekler
|
Sayı
|
%
|
Adana
|
100
|
8,3
|
Ankara
|
140
|
11,6
|
Antalya
|
100
|
8,3
|
Diyarbakır
|
100
|
8,3
|
Erzurum
|
100
|
8,3
|
Eskişehir
|
100
|
8,3
|
İstanbul
|
229
|
18,9
|
İzmir
|
141
|
11,7
|
Samsun
|
99
|
8,2
|
Zonguldak
|
100
|
8,3
|
Toplam
|
1209
|
100,0
|
Veri
Derleme Araçları
Veri
derleme aracı olarak 54 sorudan oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Soru
formunda deneklerin sosyo-ekonomik durumları ile korunmaya muhtaç çocuklara
ilişkin görüşlerini belirlemeye yönelik sorular yer almıştır.
Veri Girişi
Araştırma verileri excel
programında bilgisayara girilmiştir. Bu veriler SPSS programına aktarılarak
tablolar alınmıştır.
Bulgulama
Yorum ve
Raporlama
Tablolar, önce düz
frekanslar halinde bölümlere ayrılıp düzenlenmiştir. Düzenleme yapılırken,
tablolar soru formundaki sırasına göre değil, bölümlere göre
değerlendirilmiştir. Gerek duyulan yerlerde çapraz tablolar suretiyle rapor
oluşturulmuştur. Tabloların altına, kısa açıklamalar ve yorumlar yapılmış,
bunlar rapor sonunda kapsamlı bir özet haline dönüştürülmüştür.
3.
ARAŞTIRMA
SÜRECİ
Araştırmaya,
korunmaya muhtaç çocuklar konusunun Türkiye’nin en önemli sorunlarından biri
haline geldiği düşüncesinden hareketle başlanmıştır. Bu sorunun çözümü için
gerçekleştirilecek projelerin ancak konunun toplum tarafından benimsenmesi
halinde başarıya ulaşabileceği öngörüsünden hareketle, öncelikle söz konusu
sorunun toplumda ne şekilde algılandığının belirlenmesi ihtiyacı ortaya
çıkmıştır.
Veri
toplama
Deneklerden bilgi toplama
aracı olarak önceden hazırlanıp çoğaltılan anket formları kullanılmıştır. Bu
alanda eğitimli anketörler tarafından yürütülen araştırmanın saha çalışmaları,
30 Ocak 2005 tarihinde başlamış ve 4 Şubat 2005 tarihinde sona ermiştir.
Veri
Girişi
Kodlama ve veri girişi
işlemleri, bu alanda deneyimli personelce gerçekleştirilmiş ve 5 Şubat 2005
tarihinde tamamlanmıştır.
Bulgulama
ve Rapor
Tabloların hazırlanması ve
değerlendirme ile raporların yazımı işe 8 Şubat 2005 tarihinde
sonuçlandırılmıştır.
4.
RAPORUN
YAPISI
Deneklerden elde edilen
verilerin sunulduğu bu raporda, araştırmanın tanıtıldığı giriş bölümünün
ardından araştırma bulguları sunulmaktadır. Kendi içinde 4 bölüme ayrılan
araştırma bulgularının ilk kısmında deneklerin sosyo ekonomik özellikleri,
ikinci kısmında kimsesiz çocuklara ilişkin algılamalar, üçüncü kısmında bu
alanda faaliyet gösteren kurumlara ilişkin görüşler, dördüncü kısmında da
özürlü çocuklarla ilgili görüşler yer almaktadır. Raporun sonunda, bu
bulguların değerlendirildiği bir “sonuç” bölümü bulunmaktadır.
Tablo 24. Ailenizde görme, işitme, konuşma,
ortopedik, bedensel veya zihinsel özürlü olan çocuk var mı?
Seçenekler
|
Sayı
|
%
|
Cevapsız
|
13
|
1,1
|
Evet
|
146
|
12,1
|
Hayır
|
1050
|
86,8
|
Toplam
|
1209
|
100,0
|
Araştırmaya
katılanların %12,1’inin ailesinde özürlü çocuk bulunmaktadır.
Tablo 25. Size göre özürlü çocuk doğumunun
nedenleri nelerdir?
Seçenekler
|
Sayı
|
%
|
Cevapsız
|
10
|
,8
|
Kader
|
120
|
9,9
|
Yoksulluk
|
101
|
8,4
|
Cahillik
|
312
|
25,8
|
Akraba evliliği
|
518
|
42,8
|
Sağlık hizmetlerinin yetersizliği
|
148
|
12,2
|
Toplam
|
1209
|
100,0
|
Özürlü
çocuk doğumunun en önemli sebebi olarak akraba evliliği gösterilmekte, bunu
cahillik izlemektedir.
Tablo 26. Ülkemizde ne kadar özürlü
olduğunu düşünüyorsunuz?
Seçenekler
|
Sayı
|
%
|
Cevapsız
|
7
|
,6
|
500 binden az
|
31
|
2,6
|
500 bin-1 milyon arası
|
144
|
11,9
|
1-3 milyon arası
|
240
|
19,9
|
3-6 milyon arası
|
135
|
11,2
|
6-10 milyon arası
|
93
|
7,7
|
10 milyondan fazla
|
70
|
5,8
|
Bilmiyorum
|
489
|
40,4
|
Toplam
|
1209
|
100,0
|
Ülkemizdeki özürlü sayısı araştırmaya katılanların beşte ikisi
tarafından bilinmemektedir. Belirtilen rakamlar arasında 1-3 milyon tahmini öne
çıkmaktadır. Oysa, araştırmaya katılanların %12.1’i ailesinde özürlü çocuk bulunduğunu beyan etmiştir. Örneklemin
Türkiye nüfusunu temsil ettiğini varsaydığımızda özürlü sayısının 7 milyonun
üzerinde olduğu ortaya çıkmaktadır.
Tablo 27.
Özürlülere yönelik çalışma yapan vakıf ve dernekler konusunda ne
düşünüyorsunuz?
Seçenekler
|
Sayı
|
%
|
Cevapsız
|
20
|
1,7
|
Faydalı hizmetler yapıyorlar
|
389
|
32,2
|
Ciddi bir çalışmaları yok
|
390
|
32,3
|
İyi niyetle çalışıyorlar ama özürlülere faydaları yok
|
241
|
19,9
|
Bu kuruluşlarda görev yapanlar samimi değiller, sadece kendi
çıkarları için çalışıyorlar
|
169
|
14,0
|
Toplam
|
1209
|
100,0
|
Araştırmaya katılanların üçte biri özürlülere yönelik faaliyet
yürüten sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarını faydalı bulurken, üçte biri
ciddi bir çalışmaları olmadığı, beşte biri iyi niyetli olmakla birlikte
özürlülere faydaları dokunmadığı, yedide biri de bu kuruluşlarda görev
yapanların sadece kendi çıkarlarını korudukları düşüncesindedir.
Tablo 28. Ülkemizdeki özürlülerin en önemli
sorunu nedir?
Seçenekler
|
Sayı
|
%
|
Cevapsız
|
8
|
,7
|
Toplum dışına itilmiş olma
|
250
|
20,7
|
Yeterli tıbbi ve teknolojik destek alamama
|
191
|
15,8
|
İşsizlik
|
233
|
19,3
|
Hayatlarını kolaylaştıracak fiziki düzenlemelerin yokluğu
|
341
|
28,2
|
Devletin ve toplumun ilgisizliği
|
186
|
15,4
|
Toplam
|
1209
|
100,0
|
Özürlülerin
en önemli sorunu olarak hayatlarını kolaylaştıracak fiziki düzenlemelerin
yokluğu gösterilirken, bunu toplum dışına itilme, işsizlik, devletin ve
toplumun ilgisizliği, yeterli tıbbi ve teknolojik destek alamama cevapları
izlemektedir.
Gelir durumuna göre belediyelerin çocuklara
ve gençlere yönelik hizmetlerinden memnun musunuz?
Belediyelerin çocuklara ve gençlere yönelik
hizmetlerinden memnun musunuz?
|
Ailenizin
aylık geliri (haneye giren toplam YTL)
|
Toplam
|
||||||
Cevapsız
|
400
YTL'den az
|
400-700
YTL arası
|
700-1.000
YTL arası
|
1.000-2.000
YTL arası
|
2.000-4.000
YTL arası
|
4.000
YTL ve üzeri
|
||
Cevapsız
|
1,5%
|
2,6%
|
1,6%
|
1,9%
|
3,8%
|
2,0%
|
||
Evet memnunum
|
12,3%
|
13,7%
|
12,8%
|
7,7%
|
15,1%
|
21,7%
|
12,1%
|
|
Bazı şeyler yapılıyor ama yeterli değil
|
66,7%
|
46,2%
|
51,9%
|
53,1%
|
58,3%
|
52,8%
|
34,8%
|
52,9%
|
Hayır, hiç memnun değilim
|
33,3%
|
40,0%
|
31,9%
|
32,6%
|
32,0%
|
28,3%
|
43,5%
|
33,1%
|
Toplam
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
Gelir
durumuna göre ailenizde görme, işitme, konuşma, ortopedik, bedensel veya
Zihinsel özürlü olan çocuk var mı?
Ailenizde görme, işitme, konuşma,
ortopedik, bedensel veya zihinsel özürlü olan çocuk var mı?
|
Ailenizin
aylık geliri (haneye giren toplam YTL)
|
Toplam
|
||||||
Cevapsız
|
400
YTL'den az
|
400-700
YTL arası
|
700-1.000
YTL arası
|
1.000-2.000
YTL arası
|
2.000-4.000
YTL arası
|
4.000
YTL ve üzeri
|
||
Cevapsız
|
1,4%
|
1,3%
|
,8%
|
1,9%
|
1,1%
|
|||
Evet
|
11,1%
|
13,1%
|
14,0%
|
9,9%
|
10,0%
|
22,6%
|
13,0%
|
12,1%
|
Hayır
|
88,9%
|
86,9%
|
84,6%
|
88,8%
|
89,2%
|
75,5%
|
87,0%
|
86,8%
|
Toplam
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
Gelir durumuna göre size göre özürlü çocuk
doğumunun nedenleri nelerdir?
Size göre özürlü çocuk doğumunun nedenleri
nelerdir?
|
Ailenizin
aylık geliri (haneye giren toplam YTL)
|
Toplam
|
||||||
Cevapsız
|
400
YTL'den az
|
400-700
YTL arası
|
700-1.000
YTL arası
|
1.000-2.000
YTL arası
|
2.000-4.000
YTL arası
|
4.000
YTL ve üzeri
|
||
Cevapsız
|
1,5%
|
,6%
|
1,0%
|
,8%
|
,8%
|
|||
Kader
|
20,0%
|
12,5%
|
6,0%
|
8,1%
|
5,7%
|
13,0%
|
9,9%
|
|
Yoksulluk
|
10,8%
|
8,8%
|
9,1%
|
6,6%
|
7,5%
|
8,4%
|
||
Cahillik
|
22,2%
|
8,5%
|
27,4%
|
28,4%
|
27,0%
|
34,0%
|
26,1%
|
25,8%
|
Akraba evliliği
|
77,8%
|
52,3%
|
40,2%
|
40,4%
|
43,6%
|
41,5%
|
52,2%
|
42,8%
|
Sağlık hizmetlerinin yetersizliği
|
6,9%
|
10,5%
|
15,1%
|
13,9%
|
11,3%
|
8,7%
|
12,2%
|
|
Toplam
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
Gelir durumuna göre ülkemizde ne kadar özürlü olduğunu düşünüyorsunuz?
Ülkemizde ne kadar özürlü olduğunu
düşünüyorsunuz?
|
Ailenizin
aylık geliri (haneye giren toplam YTL)
|
Toplam
|
||||||
Cevapsız
|
400
YTL'den az
|
400-700
YTL arası
|
700-1.000
YTL arası
|
1.000-2.000
YTL arası
|
2.000-4.000
YTL arası
|
4.000
YTL ve üzeri
|
||
Cevapsız
|
1,5%
|
1,1%
|
,3%
|
,6%
|
||||
500 binden az
|
1,5%
|
2,8%
|
3,1%
|
2,3%
|
1,9%
|
2,6%
|
||
500 bin-1 milyon arası
|
11,5%
|
10,5%
|
11,7%
|
13,9%
|
15,1%
|
13,0%
|
11,9%
|
|
1-3 milyon arası
|
33,3%
|
10,0%
|
21,7%
|
19,8%
|
22,0%
|
20,8%
|
17,4%
|
19,9%
|
3-6 milyon arası
|
10,0%
|
10,0%
|
10,9%
|
12,4%
|
17,0%
|
17,4%
|
11,2%
|
|
6-10 milyon arası
|
3,1%
|
6,8%
|
8,6%
|
8,1%
|
15,1%
|
13,0%
|
7,7%
|
|
10 milyondan fazla
|
22,2%
|
5,4%
|
4,6%
|
8,6%
|
3,5%
|
5,7%
|
5,8%
|
|
Bilmiyorum
|
44,4%
|
56,9%
|
42,5%
|
37,0%
|
37,8%
|
24,5%
|
39,1%
|
40,4%
|
Toplam
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
Gelir
durumuna göre özürlülere yönelik çalışma yapan vakıf ve dernekler konusunda ne
düşünüyorsunuz?
Özürlülere yönelik çalışma yapan vakıf ve
dernekler konusunda ne düşünüyorsunuz?
|
Ailenizin
aylık geliri (haneye giren toplam YTL)
|
Toplam
|
||||||
Cevapsız
|
400
YTL'den az
|
400-700
YTL arası
|
700-1.000
YTL arası
|
1.000-2.000
YTL arası
|
2.000-4.000
YTL arası
|
4.000
YTL ve üzeri
|
||
Cevapsız
|
4,6%
|
1,4%
|
,5%
|
1,9%
|
1,9%
|
4,3%
|
1,7%
|
|
Faydalı hizmetler yapıyorlar
|
44,4%
|
36,2%
|
32,5%
|
31,8%
|
30,5%
|
35,8%
|
17,4%
|
32,2%
|
Ciddi bir çalışmaları yok
|
44,4%
|
25,4%
|
30,5%
|
32,6%
|
37,8%
|
32,1%
|
26,1%
|
32,3%
|
İyi niyetle çalışıyorlar ama özürlülere faydaları yok
|
11,1%
|
9,2%
|
19,9%
|
22,1%
|
20,5%
|
22,6%
|
34,8%
|
19,9%
|
Bu kuruluşlarda görev yapanlar samimi değiller, sadece kendi
|
24,6%
|
15,7%
|
13,0%
|
9,3%
|
7,5%
|
17,4%
|
14,0%
|
|
Toplam
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
Gelir durumuna göre ülkemizdeki özürlülerin
en önemli sorunu nedir?
Ülkemizdeki özürlülerin en önemli sorunu
nedir?
|
Ailenizin
aylık geliri (haneye giren toplam YTL)
|
Toplam
|
||||||
Cevapsız
|
400
YTL'den az
|
400-700
YTL arası
|
700-1.000
YTL arası
|
1.000-2.000
YTL arası
|
2.000-4.000
YTL arası
|
4.000
YTL ve üzeri
|
||
Cevapsız
|
2,3%
|
1,0%
|
,4%
|
,7%
|
||||
Toplum dışına itilmiş olma
|
11,1%
|
16,2%
|
20,2%
|
19,5%
|
24,7%
|
26,4%
|
17,4%
|
20,7%
|
Yeterli tıbbi ve teknolojik destek alamama
|
22,2%
|
9,2%
|
16,8%
|
15,9%
|
17,4%
|
17,0%
|
13,0%
|
15,8%
|
İşsizlik
|
44,4%
|
20,0%
|
20,2%
|
20,1%
|
16,2%
|
17,0%
|
17,4%
|
19,3%
|
Hayatlarını kolaylaştıracak fiziki düzenlemelerin yokluğu
|
11,1%
|
38,5%
|
28,2%
|
27,1%
|
26,6%
|
22,6%
|
26,1%
|
28,2%
|
Devletin ve toplumun ilgisizliği
|
11,1%
|
13,8%
|
14,5%
|
16,4%
|
14,7%
|
17,0%
|
26,1%
|
15,4%
|
Toplam
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
100,0%
|
© 2006- T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi - Özürlülük Araştırmaları
ve İstatistik Dairesi Başkanlığı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder